Грипп, респираторлуг инфекция (ОРВИ)

Агаар-бойдус сооп, кижилерниң аарыгларга удур демисежир күштери кошкап эгелээрге ОРВИ болгаш грипп нептереп эгелээр. Кышкы үеде организмде витаминнерниң чедишпезинден кижиниң иммунитеди кошкаар, ынчангаш ОРВИ азы грипп-биле аарый бээр айыыл улгадыр. Ону болдурбазы-биле база аарый берген таварылгада чүнү канчаарын номчукчуларывыска таныштырар-дыр бис. 
Чидиг респираторлуг вирустуг инфекциялар дээрге аарыгның өөскүдүкчүлери (вирустар) кижиниң тыныш органнарын дамчыштыр мага-ботче кирген соонда эгелээр халдавырлыг аарыглар болур. А грипп дэрге ОРВИ-ниң эң-не берге хевири. Ынчангаш аараан кижи боду аарыгны тодарадып эмненип болбас! Шын диагнозту, эмнээшкинни чүгле эмчи салыр дээрзин утпаңар. 
Грипптен камгаланыры 
1. ОРВИ биле грипптен баш бурунгаар камгаланыр эң-не дээштиг, идегелдиг аргазы - вакцинация азы тарылга болур. Гриппке удур тарылганы чогуур үе-шаанда кылдырып алган улустуң 80-90 хуузу аарыг-дан камгалаттынган болур. Сыкырткан вакцина аарыг тывылдырбас, а мага-боттуң камгаланыр күштерин (иммунитедин) быжыглаар. Вакцинада кирип турар эмнер вирустарга удур демисежир күштер тургузар. Оон тургузуун чыл санында грипптин чаа тыптып, улуг хора чедирип турар вирустарының аайы-биле чаартып, өскертип турар. 
Тарылгадан аңгыда иммунитетти витаминнер дузазы-биле быжыктырып болур. Иммунитет - кижиниң организминиң янзы-бүрү аарыгларга удур демисежир кол 
2. Аарыг агаар тынар. Аарыг уруг чыдар орээлди доктаамал агаарладып ап турар. Ажык форточкалыг удууру дыка ажыктыг, ынчалза-даа аарыг уруг салгынга алыспас ужурлуг. Арыг агаарлыг черлерге доктаамал селгуустеп кылштажыырга эки болур. 
3. Респираторлуг инфекциялар ооскуп турар уеде хой чон чыылган черлерже баарын эвээжедир (кино, театр, супермаркеттер…) 
4. Бичии кижинин хун чурумун шынгыы кичээнгейге алыр: ооренир, дыштанырын чурумун сагыыр, эмин эрттир хой куш ундуруп, шылаарынга чедирбес, арыг агаарга хой уени эрттирер, уйгу хандыр удуур, уе-шаанда эки хоолулуг чемнениир, эртенги сула шимчээшкиннерни доктаамал кылыр, дадыктырар; ог-буледе бир кижи аарый берген болза, бир орээлге ангылаарын, кадык улус-биле эмин эрттир харылзаштырбазын кызыдар. 
5. Амы-Хуузунда аарыгдан камгаланыры-биле 0,25% оксолиновая мазь деп эмни ажыглап болур. Ол-ла сорулга-биле, вифероновая мазь деп эмни база ажыглаар. Ук эмнер-биле думчуктун иштин хунде каш катап чаап ап турар. Оон азызында аарыгнын айыылды ийи болгаш оон хой катап чавызаар. Ылангыя бажындан унер бетинде азы аарыг кижи чанынче баар деп барганда чаап алырга суг дыка ажыктыг болур. Аарыг-биле демиселге С витаминнин ажык дузазы улуг.Оон ангыда ыт кады хандызы база эм шынарларлыг. Чоннун хой чылдарда ажыглап келгени согуна болгаш чеснок дузазы биле эмненир аргаларын база ажыглап болур.